خودشناسی | تحلیل متقابل

الگوهای خودشناسی و تحلیل متقابل

رویكرد تحلیل متقابل به عنوان یک روانشناس خوب اریك برن (Eric Berne) حالتهای سه گانه ای برای من تحت عنوان “حالت من والدینی “‌ ، “ حالت من بالغ “ و “ ‌حالت من كودكی “‌ تعریف كرده به عقیده برن “‌حالتهای من “‌ نقش نیستند بلكه واقعیتهای روانی هستند. حالت من كودكی مجموعه ای از احساسات و نگرشها است كه بقایایی از دوران كودكی خود فرد است.

حالت من والدینی مجموعه ای از احساسات، نگرشها و طرحهای رفتاری است كه ویژگیهایی مشابه همین در والدین هم وجود دارد. حالت من بالغ به وسیله مجموعه ای از احساسات، نگرشها و طرحهای رفتاری خود مختار و مستقل توصیف می شود كه با واقعیت موجود تطبیق و هماهنگی دارند و این حالت برای بقا لازم است.

برن معتقد است كه نیل به خود مختاری هدف غایی شیوه تحلیل ارتباط محاوره ای است خود مختار یعنی اینكه فرد بر خویشتن كنترل داشته باشد، سرنوشتش را خودش تعیین كند، مسئولیت اعمال و احساساتش را بپذ یرد و الگوهای زندگی را كه با خویشتن او بیگانه است به دور اندازد (شفیع آبادی وناصری ۱۳۷۱). رویكر كل نگر یا گشتالت فردریك پرز (Fritz Perls) معتقد است كه

تكامل شخصیت در سه مرحله شكل میگیرد:

1. مرحله اجتماعی،
2. روانی جسمانی
3. روحی

در مرحله جسمانی-روانی، كه به وسیله آگاهی فرد از خصوصیات خودش مشخص می شود بر حسب شخصیت فرد تعبیر میشود و به سه جزء “‌خود“ ، “ تصویر خود “‌ و “‌ بودن “‌ تقسیم می شود. خود به نظر پرز نه یك غریزه است و نه غرایزی دارد بلكه یك عملكرد ارگانیزمی است. “ خود “‌ نقش اجرائی و وحدت بخشی بازی می كند و اعمال و نیازهای ارگانیزم را به هم ربط میدهد. “ خود “ آن دسته از وظایف كل ارگانیزم را كه برای ارضای فوریترین نیاز لازم است، وارد عمل میكند. به عقیده پرز، اگر فرا خودی وجود دارد، باید “ ‌خود “‌ ما دونی هم وجود داشته باشد به اعتقاد او فروید نصف راه را رفته است، او شخصیت حاكم همان فراخود را یافته است ولی از وجود شخصی دیگر، كه ما دون است غفلت كرده است (شفیع آبادی و ناصری ۱۳۷۱).

تعریفی از خودشناسی

خودشناسی به معنای شناخت دقیق از خود و ارتباطاتی که با خود داریم است. این شناخت شامل شناخت احساسات، ارزش‌ها، نقاط قوت و ضعف، عادات و رفتارهای خودمان است.

خودشناسی به ما کمک می‌کند تا بهتر بفهمیم که چه کارهایی برای خود و محیط اطرافمان انجام دهیم. همچنین، با شناخت خودمان می‌توانیم بهتر با دیگران ارتباط برقرار کنیم و در روابطمان با دیگران موفقیت بیشتری داشته باشیم.

برای شناخت بهتر از خود، می‌توانیم از روش‌های مختلفی مانند مدیتیشن، تمرینات روانشناختی و غیره استفاده کنیم. همچنین، می‌توانیم با خواندن کتب و مقالات مرتبط با خودشناسی و شناخت بهتر از خود، اطلاعات مفیدی کسب کنید.

رویكرد تحلیل متقابل

رویکرد تحلیل متقابل به عنوان یک رویکرد تحلیلی در علوم اجتماعی و اقتصاد شناخته شده است. این رویکرد بر اساس فرضیه‌ای از تعاملات اجتماعی استوار است که می‌گوید همه عوامل در یک سیستم اجتماعی بر هم تأثیر می‌گذارند و همگی با یکدیگر تعامل دارند. در واقع، تحلیل متقابل به این معناست که هیچ چیز در سیستم اجتماعی به تنهایی و بدون تأثیر دیگر عوامل نیست.

بررسی تغییرات رفتاری و نگرشی افراد

این رویکرد در پژوهش‌هایی که به بررسی دینامیک‌های اجتماعی می‌پردازند، کاربرد دارد. به عنوان مثال، در مطالعاتی که به بررسی تغییرات رفتاری و نگرشی افراد می‌پردازند، رویکرد تحلیل متقابل می‌تواند به ما کمک کند تا بفهمیم چگونه تغییر یک فرد می‌تواند تأثیراتی روی شخصیت‌های دیگر در سیستم اجتماعی داشته باشد. همچنین، این رویکرد در بررسی پدیده‌هایی مانند فقر، نابرابری‌های اجتماعی و تحولات اقتصادی مفید است.

مبنای اصلی رویکرد تحلیل متقابل

مبنای اصلی رویکرد تحلیل متقابل، مبانی ریاضی است که برای تحلیل و پیش‌بینی رفتارهای اجتماعی استفاده می‌شود. در این رویکرد، سیستم اجتماعی به عنوان یک شبکه از روابط و تعاملات بین افراد و گروه‌ها مدل‌سازی می‌شود. با استفاده از این مدل‌سازی، می‌توان تغییرات رفتاری و نگرشی را در افراد پیش‌بینی کرد و از آن‌ها برای برنامه‌ریزی و سیاستگذاری استفاده کرد.

مزیت های رویکرد تحلیل متقابل

از جمله مزایای رویکرد تحلیل متقابل، بررسی تعاملات بین افراد و گروه‌ها در سیستم اجتماعی است. با توجه به این که هر فرد و گروه در سیستم اجتماعی تأثیرگذار است، تحلیل متقابل به ما کمک می‌کند تا بفهمیم چگونه تغییر یک فرد می‌تواند تأثیراتی روی شخصیت‌های دیگر در سیستم اجتماعی داشته باشد. همچنین، این رویکرد به ما اجازه می‌دهد تا به دقت پیش‌بینی کنیم که چگونه تحولات اقتصادی و اجتماعی می‌تواند رفتار افراد را تحت تأثیر قرار دهد.

محدودیت های تحلیل متقابل

با این وجود، رویکرد تحلیل متقابل نیز محدودیت‌های خود را دارد. به عنوان مثال، این رویکرد برای بررسی پدیده‌هایی مانند فقر و نابرابری‌های اجتماعی مفید است، اما نمی‌تواند به تنهایی به ما کمک کند تا این پدیده‌ها را برطرف کنیم. در نتیجه، برای حل مسائل اجتماعی باید از رویکردهای دیگر نیز استفاده کرد.

در کل، رویکرد تحلیل متقابل به عنوان یکی از رویکردهای تحلیلی در علوم اجتماعی و اقتصاد شناخته شده است. این رویکرد با مدل‌سازی سیستم اجتماعی و بررسی تعاملات بین افراد و گروه‌ها، به ما کمک می‌کند تا به دقت پیش‌بینی کنیم که چگونه تحولات اقتصادی و اجتماعی می‌تواند رفتار افراد را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، برای حل مسائل اجتماعی باید از رویکردهای دیگر نیز استفاده کرد.